BÀI 25: KHÁNG CHIẾN LAN RỘNG RA TOÀN QUỐC
( 1873- 1884)
I/ Thực dân Pháp đánh Bắc kì lần thứ nhất cuộc kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh đồng bằng Bắc kì
- Tình hình Việt Nam trước khi Pháp đánh chiếm Bắc kì
- Pháp đã chiếm xong Nam kì lục tỉnh và Cam-pu-chia
- Thiết lập bộ máy cai trị và bóc lột kinh tế
- Nhà Nguyễn thực hiện chính sách đối nội và đối ngoại lỗi thời
- Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc kì lần thứ nhất( 1873)
- Nguyên nhân: Pháp đem quân ra Bắc giải quyết vụ Đuy-py
- Diễn biến:
- Sáng 20/11/1873, Pháp nổ súng đánh và chiếm thành Hà Nội
- Các tỉnh Hải Dương, Hưng Yên, Ninh Bình, Nam Định rơi vào tay Pháp
- Kháng chiến ở Hà Nội và các tỉnh ở đồng bằng Bắc kì 9 1873- 1874)
Nhân dân Hà Nội sẵn sàng chiến đấu
Diễn biến:
- Ngày 21-12-1873, Pháp đánh ra Cầu Giấy bị quân Hoàng Tá Viên cùng với quân cờ đen của Lưu Vĩnh Phúc phục kích
- Gác- ni-ê cùng một số sĩ quan bị giết
- Nhà Nguyễn lại kí với Pháp hiệp ước Giáp Tuất ngày 15-3-1874
Nội dung:
+ Pháp rút khỏi Bắc kì
+ 6 tỉnh Nam kì hoàn toàn thuộc Pháp
II/ Thực dân Pháp đánh Bắc kì lần thứ 2 nhân dân Bắc kì tiếp tục kháng chiến trong những năm 1882-1884
- Thực dân Pháp đánh chiếm Bắc kì lấn thứ 2
- Âm mưu của Pháp:
- Lấy cớ triều đình Huế vi phạm hiệp ước 1874, vẫn giao thiệp với nhà Thanh Pháp đem quân đánh chiếm Bắc kì lần 2
- Diễn biến:
- Ngày 3-4-1882, ri-vi-e dẫn đầu quân Pháp đổ bộ lên Hà Nội
- Ngày 25-4-1882, Ri-vi-e gửi tố hậu thư buộc Hoang Diệu nộp thành
- Hoàng Diệu đã chống trả nhưng bị thất bại
- Nhân dân Bắc kì tiếp tục kháng chiến
- Khi thực dân Pháp đánh Hà Nội, nhân dân tích cực phối hợp với quân của triều đình chống Pháp
- Ngày 19-5-1883, chiến thắng Cầu giấy lần thức 2, Ri-vi-e bị giết
- Triều đình hèn nhát, bỏ lỡ cơ hội Pháp gấp rút đánh chiếm Thuận An
- Hiệp ước Pa- tơ- nốt nhà nước phong kiến Việt Nam sụp đổ ( 1884)
- Chiều 18-8-1883, Pháp tấn công Thuận An, 20-8-1883 Thuận An thất thủ
- Ngày 25-8-1883, triều đình Huế kí hiệp ước Hác- măng ( thừa nhận nền bảo hộ của Pháp ở Bắc kì, Trung kì)
- Ngày 6-6-1884, triều đình Huế kí với Pháp hiệp ước Pa-tơ-nốt, chế độ phong kiến độc lập Việt Nam chấm dứt.
Bài tập: Em có nhận xét về triều đình Huế trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp đánh chiếm Bắc Kì?
BÀI 26: PHONG TRÀO KHÁNG CHIẾN CHỐNG PHÁP TRONG NHỮNG NĂM CUỐI THẾ KỈ IX
I/ Cuộc phản công của phái chủ chiến tại kinh thành Huế vua Hàm Nghi ra chiếu Cần Vương
- Cuộc phản công quân Pháp của phái chủ chiến ở Huế cuối tháng 7-1885
- Nguyên nhân:
- Phái chủ chiến ( đứng đầu Tôn Thất Thuyết) vẫn chờ cơ hội dành lại chủ quyền
- Pháp lo sợ tìm cách tiêu diệt phe chủ chiến
- Diễn biến
- Đêm 4 rạng 5 tháng 7-1885, Tôn Thất Thuyết ra lệnh tấn công vào đồn Mang Cá và tòa khâm sứ
- Pháp phản công chiếm kinh thành Huế.
- Phong trào Cần Vương
Chia 2 giai đoạn:
+Giai đoạn 1: 1885-1888: Khởi nghĩa nổ ra khắp Bắc, Trung kì
+ Giai đoạn 2: 1888-1896
II/ Những cuộc khởi nghĩa lớn trong phong trào Cần Vương
- Khởi nghĩa Ba Đình (1886-1887) (đọc thêm)
- Khởi nghĩa Bãi Sậy (1883-1892) (đọc thêm)
- Khởi nghĩa Hưng Khê (1885-1895)
Căn cứ: Ngàn Trươi (huyện Hương Khê, Hương Sơn, tình Hà Tĩnh)
Lãnh đạo: Phan Đình Phùng và Cao Thắng
Khởi nghĩa chia 2 giai đoạn:
+ Giai đoạn 1: 1885-1888
+ Giai đoạn 2: 1888-1895
Sau khi Phan Đình Phùng hi sinh, khởi nghĩa tan rã
Bài tập: Em có nhận xét gì về phong trào đấu tranh của nhân dân ta chống thực dân Pháp sau khi chiếu Cần Vương được ban bố?